Wat als familieleden zich niet houden aan de afspraken uit het familiestatuut?

Binnen een familiebedrijf speelt de familiedynamiek een belangrijke rol. Deze dynamiek is bepalend voor de manier waarop besluitvorming en opvolgingsplanning tot stand komt. Als de familiedynamiek niet is gericht op een gemeenschappelijk doel, dan leidt dit vaak tot wrijving, conflicten en ruzies. De bedoeling van het familiestatuut is dat misverstanden ondervangen worden door duidelijke afspraken. Maar wat als familieleden zich niet houden aan afspraken uit het familiestatuut? Hoe ga je hiermee om?

Als eerste: wat is een familiestatuut?

Binnen een familiebedrijf spelen twee krachtenvelden. De familie en het bedrijf. Voor een familie zijn waarden als loyaliteit, gelijkheid en veiligheid belangrijk. Voor het bedrijf spelen belangen als resultaat en het vervullen van taken een belangrijke rol. Dit zijn belangen en waarden die met elkaar kunnen botsen.

Wat je wilt, is belangrijke onderwerpen die raken aan het familiebedrijf en de familie bespreken en vastleggen. Dit kan in een familiestatuut. Hierin worden afspraken en uitgangspunten vastgelegd die gaan over de belangen van de familie.

Hoe komt een familiestatuut tot stand?

Een familiestatuut komt tot stand in samenspraak met alle eigenaren van het familiebedrijf. Afhankelijk van de visie van het bedrijf worden ook andere familieleden betrokken, denk aan next-genners.

Doorgaans is er een externe adviseur betrokken bij het opstellen van het familiestatuut. Door middel van periodieke bijeenkomsten en gesprekken wordt in kaart gebracht hoe de eigenaren en betrokken familieleden tegen onderwerpen aankijken.

Het familiestatuut is een levend document, het gezamenlijk opstellen ervan is net zo belangrijk als het onderhoud van het statuut. Families veranderen en familiebedrijven veranderen ook.

Het opstellen van een gedragscode

Binnen het familiebedrijf heerst vaak een onuitgesproken gedragscode. Dit zegt iets over de manier waarop familieleden met elkaar omgaan. Zo kan het zijn dat familieleden het lastig vinden om elkaar aan te spreken wanneer dit nodig is. Dit geldt dus ook wanneer familieleden zich niet houden aan afspraken uit het familiestatuut. Dit is niet efficiënt en uiteindelijk liggen conflicten op de loer. In veel gevallen belemmert dit de professionele groei van het familiebedrijf.

Ingesleten patronen of inefficiënte patronen kunnen van invloed zijn op hoe het familiebedrijf geleid wordt. Een familiestatuut of een gedragscode helpt bij het met elkaar bespreken van zaken die normaal misschien onbesproken blijven.  Het zorgt ervoor dat er duidelijkheid en openheid ontstaat.

Het opstellen van een gedragscode heeft als voordeel dat er een structuur wordt gecreëerd die dient als basis op het moment dat er problemen ontstaan.

Wat staat er in een gedragscode?

In een gedragscode wordt bijvoorbeeld opgenomen:

• Wat is het gemeenschappelijke doel van de familie en het bedrijf?
• Hoe gaat een familie om met de scheiding tussen bedrijf en familie?
• Afspraken over hoe een familiebedrijf communiceert en vooral ook hoe een veilige omgeving te creëren om te communiceren. Denk hierbij aan afspraken over hoe communicatie verloopt zoals: ‘wij onderbreken elkaar niet’, ‘iedereen krijgt de kans om zijn verhaal te vertellen’. Deze communicatieprincipes kunnen vastgelegd worden.
• Hoe om te gaan met familieleden die zich niet aan de afspraken houden.

Hoe ga je om met familieleden die zich niet aan de afspraken houden?

Hoe ga je om met een familielid dat zich niet aan de gedragscode of de afspraken uit het familiestatuut houdt? Wie is verantwoordelijk voor het nakomen van de afspraken? En wat zijn de consequenties als afspraken geschonden worden. Er zijn een paar opties:

• Een van de familieleden treedt op als bemiddelaar.
• Er wordt een extern adviseur ingeschakeld die optreedt als bemiddelaar
• Familieleden corrigeren elkaar wanneer dit nodig is.

Verder is het raadzaam om vast te leggen wat de gevolgen zijn wanneer een familielid continu over grenzen blijft gaan.

De gedragscode blijven nakomen

Om te zorgen dat iedereen de afspraken nakomt kan het handig zijn om met enige regelmaat de afspraken in het familiestatuut met elkaar te bespreken, bijvoorbeeld in een familieraad. Zodat iedereen weet waar hij of zij aan toe is en dit ook helder voor ogen heeft. Bovendien biedt dat gelegenheid om het familiestatuut te wijzigen wanneer dat nodig is.

Ondersteuning bij het opstellen van het familiestatuut

Als familiebedrijf een ervaren adviseur inschakelen gespecialiseerd in het opstellen van een familiestatuut. Mariëlle Companjen heeft meer dan 13 jaar ervaring met het werken met en binnen familiebedrijven.

Voor het opstellen van een familiestatuut gaan we een traject in waarbij we tijdens diverse bijeenkomsten ingaan op onderwerpen als eigendom, zeggenschap, toetreding, overlegstructuur, omgang met conflicten en financiële aangelegenheden.

De afspraken worden uitgewerkt en vastgelegd in het familiestatuut. Tijdens een slotbijeenkomst worden het familiestatuut definitief gemaakt en ondertekend.

Zie ook: familiestatuut opstellen

Direct contact

Direct contact, laat je gegevens achter via onderstaand formulier. Ik neem binnen 24 uur contact met je op!