Van familiebedrijf naar professionele organisatie
Zijn er plannen om het familiebedrijf te professionaliseren? Wil je weten waar je nu staat, wat en waarom je wilt professionaliseren en vooral ook welke stappen je daarin moet nemen? Voor zowel de eigenaar als de opvolger van een familiebedrijf is het belangrijk om in te zetten op groei en professionalisering.
Je hebt namelijk de wens dat je familiebedrijf ook over tien jaar nog bestaat. Een familiebedrijf professionaliseren gaat niet over één nacht ijs.
Dit is een proces dat tijd en aandacht vraagt. Het gaat over het vinden van de juiste balans. Bijvoorbeeld tussen het in stand houden van de familiedynamiek, gecombineerd met een formelere insteek die leidt tot een soepeler verloop van de processen binnen de organisatie.
Familiebedrijven die willen professionaliseren maken een stap naar de volgende ontwikkelingsfase.
Hoe de situatie nu is…
Je bent naar volle tevredenheid eigenaar van het familiebedrijf, maar je hebt wel het gevoel dat er stappen gezet moeten worden. Naar jouw mening is het geheel nu te vrijblijvend. Het familiebedrijf is snel gegroeid en dat is mooi, maar je wilt tegelijkertijd ook een professionaliseringsslag maken. Toch zit je een beetje met de handen in het haar, want je hebt geen idee waar je moet beginnen.
De groeifase van het bedrijf: waar zit je qua volwassenheidsniveau?
Om te groeien is het belangrijk om te weten waar je nu staat. Iedere onderneming maakt groeifasen door, dit geldt ook voor familiebedrijven. Volgens het model van Greiner zijn er vijf groeifasen: groei door creativiteit, groei door directie, groei door delegeren, groei door coördinatie en toezicht en tot slot groei door samenwerking. Om een professionaliseringsslag te maken is het belangrijk om te weten in welke groeifase je bedrijf zit.
De wens om te professionaliseren ontstaat:
- Als een organisatie tussen twee bedrijfsfasen in zit. Het bedrijf heeft een herstructurering nodig.
- Als er zich veel conflicten voordoen of er vraagstukken liggen met open eindjes.
- Als de eigenaar zich afvraagt of hij het familiebedrijf wil overdragen of verkopen.
Lees ook: Hoe herken je het volwassenheidsniveau van het familiebedrijf?
Wat is de valkuil bij professionalisering van familiebedrijven?
Korte lijntjes en vlotte communicatie zijn de kernwaarden van een familiebedrijf. De term professionalisering kan daarom afschrikken en roept misschien zelfs een beeld op van bureaucratie en gedoe. Maar professionalisering geeft ook ruimte om te bouwen en waarborgt de continuïteit van het familiebedrijf.
Verandering stuit vaak op weerstand. Daar is niks vreemds aan. Doordat in een familiebedrijf de belangen door elkaar lopen kan dit aan twee kanten weerstand opleveren. De vraag is: hoe ga je om met de weerstand die ontstaat. Want juist het professionaliseren kan familieleden het gevoel geven dat ze dingen niet goed doen. Dit is niet altijd zo, maar er moeten zakelijk gezien wel professionaliseringsstappen gezet worden.
Wat gebeurt er als je geen professionaliseringsslag maakt?
Besluit je om geen professionaliseringsslag te maken? Houd dan rekening met een aantal (vervelende) consequenties:
- Het ontbreekt aan duidelijke afspraken.
- Er is sprake van inefficiënt werken.
- Er wordt te veel sturing gegeven vanuit het onderbuikgevoel.
- Er is een grote kans op sluimerende onvrede binnen de organisatie.
- Het ontbreekt aan duidelijke kaders en dit gaat ook op voor taken en verantwoordelijkheden.
Dit alles zorgt voor de nodige stress op de werkvloer. Natuurlijk helpt dit je familiebedrijf niet verder en dus is het belangrijk om te onderzoeken welke gebieden je kunt professionaliseren.
Zie ook: wat zijn de kenmerken van familiebedrijven?
Gedeelde waarden en gezamenlijke doelen
Gezamenlijke langetermijndoelen en gedeelde waarden zijn belangrijke factoren die familiebedrijven stimuleren.
Een waarde is een overtuiging van de familie hoe zaken moeten worden gedaan, bijvoorbeeld met kwaliteit, betrokkenheid of integriteit. Waarden zijn afgeleid van ervaringen en worden zichtbaar in de dagelijkse praktijk, organisatie- structuur en bedrijfscultuur. Het geeft de identiteit van het bedrijf vorm.
Deze waarden, oftewel het waardesysteem, zijn enorm belangrijk voor een familiebedrijf. Het biedt een groot voor- deel en zorgt voor een natuurlijke afstemming voor de doelen van het bedrijf. Als een familie zowel financiële als niet-financiële doelen heeft (werkgelegenheid versus de bescherming van de reputatie) en die zijn niet afgestemd op het waar- densysteem, kan dit uiteindelijk tot conflicten leiden.
Welke gebieden kunnen geprofessionaliseerd worden?
Je kunt een professionaliseringsslag maken op allerlei terreinen. Wij zetten een aantal punten voor je uiteen:
- Het optimaliseren van communicatieprocessen.
- De infrastructuur voor besluitvorming aanpakken.
- Herzien van het HR-beleid.
- Zorgdragen voor duidelijke en heldere functieprofielen.
- Werkprocessen optimaliseren en verbeteren.
- Maximaal inzetten op ondersteunende ICT en bijbehorende middelen.
- Administratie optimaliseren.
- Informatievoorziening intern verbeteren.
- Kwaliteit van de distributiekanalen aanpakken.
- Beslissingsprocessen onder de loep nemen en wijzigingen doorvoeren.
Er zijn dus allerlei terreinen waar je een professionalseringsslag kunt maken. Kortom: er is werk aan de winkel!
Inschakelen extern adviseur
Contact
Wil je meer weten over mijn rol als extern adviseur of coach bij familiebedrijven? Neem gerust contact met mij op. Je kunt het contactformulier invullen, bellen met 0621833592 of e-mailen naar marielle@companjen.com.
Gerelateerde informatie
In de kennisbank van Companjen Change Management vind je praktisch artikelen die je verder helpen. Heb je deze artikelen al gelezen:
