Passende opvolger vinden in het familiebedrijf: hoe doe je dat?

Mariëlle Companjen

De bedrijfsopvolging in een familiebedrijf is een spannend traject. Sta jij op het punt om je familiebedrijf over te dragen? Bij een enkel kind is de keuze snel gemaakt, vooral als hij/zij al in het bedrijf werkt en aan jouw wensen en voorwaarden voldoet. Bij meerdere kinderen is de keuze een stuk lastiger.

Wie van de kinderen kies je, wie is er écht ondernemer en welke persoon heeft de meeste potentie? Het is logisch dat er twijfels ontstaan en dat je je afvraagt waar je goed aan doet. Er is dus werk aan de winkel, want hoe ziet jouw opvolger eruit en hoe kan een extern adviseur helpen bij het maken van een weloverwogen keuze?

Aan welke voorwaarden moet een opvolger voldoen?

Een opvolger in het familiebedrijf moet natuurlijk aan een aantal voorwaarden voldoen. Dit kun je zelf in kaart brengen, maar je kunt ook advies inwinnen van het MT of de directie. Verder is het belangrijk om erachter te komen wat jij wilt, wat de wensen zijn in de rest van de familie en of het familiebedrijf voldoende potentie in zich heeft om door te gaan. Zijn er geschikte kandidaten in de directe omgeving of moet je toch extern op zoek naar een opvolger?

Lees ook: Welke capaciteiten moet de opvolger van het familiebedrijf hebben?

Persoonlijkheid potentiële opvolgers in kaart brengen

Naast je eigen wensen en ideeën is het ook verstandig om de persoonlijkheid van potentiële opvolgers in kaart te brengen. Hoe zit het bijvoorbeeld met de eigenschappen van een toekomstig leider, wat zijn de valkuilen en waar liggen eventuele verbeterpunten? Verder is het ook prettig om de kernkwaliteiten in kaart te brengen.

Dit is mogelijk via een assessment of persoonlijkheidstest. Een rapport laat duidelijk zien waar de kwaliteiten van een opvolger liggen. Dit maakt het voor de directie van familiebedrijven eenvoudiger om een keuze te maken.

Wat is de toekomstige leiderschapsstijl?

Hoe ziet de manier van leidinggeven van een toekomstige opvolger eruit? Hier moet je antwoord op kunnen geven. De toekomstige leiderschapsstijl is daarom belangrijk om mee te nemen in je eindoordeel. Er zijn meerdere leiderschapsstijlen. Dit betekent dus ook dat niet iedereen op dezelfde manier leiding geeft.

Bij je keuze voor een kandidaat moet je er dus rekening mee houden dat het familiebedrijf in de toekomst wellicht op een andere manier wordt gerund. Dit vraagt een omschakeling in je denken. Kun je dat aan of gaat je voorkeur uit naar iemand met dezelfde leiderschapsstijl? Natuurlijk helpt het ook om uit te zoeken welke leiderschapsstijl het beste aansluit op jouw organisatie.

Is de opvolger een ondernemer?

Niet iedereen beschikt over ondernemersbloed en dus helpt het om de voorwaarden van een ondernemer te onderzoeken:

  • Passie en motivatie zijn belangrijke vereisten.
  • Zelfvertrouwen en vanuit dat gegeven risico’s durven nemen, dat durft niet iedereen.
  • Netwerken is relevant wil je een bedrijf verder uitbouwen.
  • Eigenwijsheid en onafhankelijkheid zijn essentieel voor het runnen van een familiebedrijf.
  • Leiderschap tonen is cruciaal, vooral als het erop aankomt.
  • Tot slot zijn open staan voor nieuwe dingen en ook een ondernemersinstinct uiterst belangrijk.

Voer gesprekken: is een opvolger daadwerkelijk gemotiveerd?

In je zoektocht naar een geschikte opvolger is het belangrijk om de nodige gesprekken te voeren. Je wilt er zeker van zijn dat een potentiële opvolger voldoende gemotiveerd is om van het bedrijf een succes te maken. Goed en voldoende overleg, maar ook duidelijke communicatie zijn cruciaal.

Begin daarom enkele jaren voor je stopt al met het voeren van gesprekken. Verder is het belangrijk om daarin ook gesprekken te voeren met andere familieleden. Betrek ze bij het proces, vraag hun mening en voer overleg alvorens je belangrijke beslissingen neemt. Op die manier zijn de nodige communicatieproblemen en stille conflicten te voorkomen.

Wat moet de opvolger nog leren?

Als je een geschikte kandidaat hebt gevonden voor het leiden van het familiebedrijf, is het ook relevant om te ontdekken wat een opvolger nog moet leren. Laat hem/haar gedurende een aantal jaren meewerken in het bedrijf en neem voldoende tijd om de overdracht goed te regelen.

Daarnaast moet je ook nadenken over de routemap tot aan de overname. Het volgen van een cursus of een opleiding is soms nodig om in het volste vertrouwen iemand jouw taken te laten overnemen. Het is natuurlijk een optie om de opvolger gedurende een langere periode te coachen.

Hoe ziet het overnameproces eruit?

Tot slot is het belangrijk om in kaart te brengen hoe het overnameproces eruitziet. Dit doe je om de overname in goede banen te leiden. Hierbij maak je duidelijke afspraken over het tijdstip van de definitieve overdracht, de taakverdeling en natuurlijk ook de samenwerking met je opvolger.

Tevens leg je vast hoe de beoordeling van de opvolger en het overleg gedurende het opvolgingsproces eruitziet. Neem vooral de tijd, overhaaste beslissingen zijn funest. Kom je er niet uit of kun je wel wat rugdekking gebruiken? Het inschakelen van een extern adviseur is een prima keuze.

Zie ook: De opvolging binnen het familiebedrijf: hoe bereid je dit voor?

Waarom je een extern adviseur inschakelt

Wil je binnen afzienbare tijd stoppen als ondernemer en je bedrijf overdragen aan je opvolger(s)? Het is beslist zinvol om raad en advies in te winnen bij een extern adviseur. Doe het er niet zomaar ‘even bij’, maar neem de tijd om alles goed te regelen.

Een extern adviseur kan je uitstekend begeleiden in dit proces en biedt voldoende handvatten om je missie te doen slagen. Neem daarom gerust contact op voor het maken van een afspraak en ontdek wat wij voor je kunnen betekenen.

Contact

Wil je meer weten over mijn rol als extern adviseur of coach bij familiebedrijven? Neem gerust contact met mij op. Je kunt het contactformulier invullen, bellen met 0621833592 of e-mailen naar marielle@companjen.com.

Direct contact

Gerelateerde informatie

In de kennisbank van Companjen Change Management vind je praktisch artikelen die je verder helpen. Heb je deze artikelen al gelezen: