Professionalisering van de personeelsplanning, waarom en hoe?

Mariëlle Companjen

‘Welke mensen ik over twee jaar nodig heb in het familiebedrijf, daar maak ik me nu niet druk om.’ Herken je een uitspraak als deze? Het blijkt dat veel familiebedrijven zich niet al te druk maken om personeelsbeleid en personeelsplanning. Personeel is een taak die familiebedrijven vooral informeel regelen. Het nut van professionaliseren is echter groot.

Waar sta je nu? Waar wil je heen met het familiebedrijf? Met een professionele personeelsplanning ben je goed voorbereid. In dit artikel gaan we in op het waarom en hoe van een goede personeelsplanning.

Familiebedrijven hanteren minder uitgewerkt, informeel personeelsbeleid

Uit onderzoek van Brigitte Kroon, Tilburg University, blijken familiebedrijven anders te handelen dan niet-familiebedrijven rond personeel. Het strategisch personeelsbeleid in familiebedrijven is in vergelijking met niet-familiebedrijven gemiddeld minder uitgewerkt en minder formeel. Vooral in kleinere en in oudere familiebedrijven is het personeelsbeleid vaak minder professioneel dan in vergelijkbare niet-familiebedrijven.

Ook in start-ups met meerdere familieleden duurt het langer voordat het personeelsbeleid wordt geprofessionaliseerd dan in start-ups van mensen die geen familie zijn.

Wat zie je bij informeel, niet-professioneel personeelsbeleid?

Als het bedrijf geen professionele maar informele personeelsplanning hanteert, zie je dit in een paar zaken duidelijk terug. Zo wordt er dan vaak niet of nauwelijks geïnvesteerd in training en ontwikkeling.

Ook heeft het personeel vaak geen mogelijkheden om invloed uit te oefenen op de ondernemingsstrategie. In kleinere familiebedrijven blijft ook de beloning achter.

Lees ook: Kracht en zwakte van een informele cultuur in familiebedrijven

Wat verstaan we onder personeelsplanning?

Personeelsplanning is een vaak gebruikte term voor drie zaken:

  • De juiste mensen op de juiste plek
  • De ontwikkeling van het personeel in kennis en vaardigheden
  • De salarissen en vergoedingen voor het personeel

Wat is de valkuil van hoe familiebedrijven omgaan met personeelsplanning?

Familiebedrijven die geen aandacht besteden aan een professionele personeelsplanning, dreigen in een valkuil te lopen. Hoe ziet die eruit?

  • Te lang met familie
  • Te weinig lange termijn
  • Te informeel

Te lang met familie

Veel kleinere familiebedrijven leunen sterk op de inzet van familieleden. Je kunt dit ook te lang volhouden en daarmee niet voorbereid zijn op de toekomst. De toekomst kan nieuwe uitdagingen geven. Kun je met familieleden alleen deze uitdagingen aan? Of heb je ook anderen nodig?

Te weinig lange termijn

Als je alleen aan de korte termijn denkt en niet aan de langere termijn, kun je overvallen worden door ontwikkelingen. Je hebt een plan nodig om te kunnen handelen als ontwikkelingen de kant opgaan zoals je had gepland.

Te informeel

Als je een lange termijn plan hebt voor het familiebedrijf,  hoort daar ook een professionele personeelsplanning bij. Dan voldoet je informele aanpak rond personeel niet langer. Je hebt dan een planning nodig welk personeel met welke capaciteiten je wanneer in de toekomst nodig bent.

Stromen er capabele familieleden en personeelsleden in de komende jaren? Zijn we klaar voor de toekomst of moet er meer gebeuren?

De ontwikkeling van het personeel: geen ondergeschoven kindje

Bij een professionele personeelsplanning hoort ook training en ontwikkeling van personeel. Laat dit geen ondergeschoven kindje zijn. Want met de juiste kennis en vaardigheden bij je personeel, sta je veel sterker in de ontwikkelingen die zich voordoen.

Vier tips voor het professionaliseren van personeelsplanning

Als je de personeelsplanning gaat professionaliseren, hoe pak je dat aan? Er zijn vier aandachtspunten voor familiebedrijven.

1. Een plan gericht op lange termijn

Je maakt een plan voor de lange termijn. Dit kan en hoeft geen gedetailleerd document zijn tot achter de komma. Niemand kan de toekomst voorspellen, maar je kunt wel de trends en ontwikkelingen schetsen. Ook kun je een SWOT analyse maken: de sterktes en zwaktes van het bedrijf, de kansen en bedreigingen die op het bedrijf afkomen.

Telkens vraag je je dan af: hoe gaan we daar als bedrijf mee om?

2. Een balans tussen familiebedrijf en optimaal presteren

Hoe borg je dat het familiebedrijf familiebedrijf kan blijven? En hoe combineer je deze wens met de druk om tot de best mogelijke prestaties te komen? Als je alleen maar of zo veel mogelijk mensen uit de familie aan het werk zet, past dit bij wat het bedrijf nu en straks nodig heeft?

Denk hierover na en schenk hier aandacht aan in het personeelsbeleid.

3. Een formalisering van het personeelsbeleid

Alleen op een informele manier samenwerken in het familiebedrijf gaat een keer tot problemen leiden. Het formaliseren van strategisch personeelsbeleid wordt vaak uitgesteld omdat het niet goed past bij de typische waarden van familiebedrijven. Dat kan voelen als een gebrek aan vertrouwen. Terwijl juist vertrouwen en een informele sfeer het familiebedrijf uniek maken.

Een familiewaarde zoals ‘zorgen voor elkaar’ zie je ook vaak bij loyale personeelsleden die niet tot de familie behoren. In het personeelsbeleid wegen de individuele behoeften van medewerkers en familieleden dan zwaarder dan de organisatiestrategie.

Toch zul je de relaties in het familiebedrijf ook moeten formaliseren. Alleen zo kun je zakelijk voorbereid zijn op de toekomst en breng je de toekomst van het familiebedrijf niet in gevaar. Je zult dus een weg moeten vinden om beide te integreren: de informaliteit en de formele personeelsplanning.

4. Een plan voor de ontwikkeling van medewerkers

Je hebt ook een plan nodig voor de ontwikkeling van kennis en vaardigheden van je medewerkers. Alleen als iedereen zich ontwikkelt, kun je de snelle ontwikkelingen in de wereld om het familiebedrijf heen bijbenen. En het beste geven voor het familiebedrijf.

Wat kan Companjen Change Management betekenen?

Ben je eraan toe om de stap te maken naar een professionele personeelsplanning? Companjen Change Management kan je helpen. We kunnen daarvoor een objectieve SWOT analyse maken of een familiebedrijfsscan. Mijn naam is Mariëlle Companjen, ik ben organisatieadviseur. Ik ken het familiebedrijf van binnenuit.

Mijn ouders hebben het familiebedrijf van mijn grootouders overgenomen. Bij ons thuis ging het altijd over ‘de zaak’. Ik draag familiebedrijven een warm hart toe. Ik kan je helpen valkuilen van een informeel personeelsbeleid te omzeilen. Op weg naar de lange termijn voor het familiebedrijf.

 

Contact

Wil je meer weten over mijn rol als extern adviseur of coach bij familiebedrijven? Neem gerust contact met mij op. Je kunt het contactformulier invullen, bellen met 0621833592 of e-mailen naar marielle@companjen.com.

Direct contact

Gerelateerde informatie

In de kennisbank van Companjen Change Management vind je praktisch artikelen die je verder helpen. Heb je deze artikelen al gelezen: