Hoe om te gaan met druk van buitenaf in het familiebedrijf
Een familiebedrijf heeft net als een niet-familiebedrijf te maken met druk uit de buitenwereld. Zonder buitenwereld is er natuurlijk geen reden tot bestaan voor een onderneming. Maar die buitenwereld kan extra druk geven en dan extra aandacht vragen.
Welke druk kan er van buitenaf komen op een familiebedrijf? En hoe leid je deze externe invloeden in goede banen? Het familiebedrijf kent ook een uniek stukje buitenwereld: die van familieleden die niet betrokken zijn bij het bedrijf. Er zijn drie manieren om beter met deze druk uit de familie om te gaan.
Druk van buitenaf komt in soorten en maten
Met wat voor soort situaties heb je als familiebedrijf te maken als de druk van de buitenwereld extra aandacht vraagt? We noemen een paar thema’s.
- De economie verslechtert: als het economisch minder gaat moet je alle zeilen bijzetten
- De buitenwereld vraagt om meer resultaat
- De concurrentie is groot of dreigt marktaandeel weg te kapen
- De verschuiving naar de online markt: e-commerce is niet meer weg te denken voor veel bedrijven inmiddels en wordt een randvoorwaarde om te overleven
- Of heel actueel: corona, deze crisis eist een andere manier van denken en werken
- En natuurlijk kunnen familieperikelen de druk opvoeren
De extra druk voor familiebedrijven: de familie
Familiebedrijven hebben te maken met een extra component als het om druk van buitenaf gaat: de familie. Familie kan relaties binnen het bedrijf op scherp zetten als de rollen met elkaar in conflict komen. De druk kan bijvoorbeeld toenemen als familie aan de keukentafel zakelijke beslissingen neemt en niet in de directiekamer.
Rolconflicten voorkomen
In het familiebedrijf komen verschillende rollen voor. Het is zaak rolconflicten tussen familie en familiebedrijf te voorkomen. Lopen rollen door elkaar? Heeft niet iedereen een duidelijke positie? Dan kan de druk uit de familie te hoog worden. Een scherpe blik op ieders rol is dan goed. Het Driecirkel-model (van Davis en Taguiri) kan daarbij helpen.
Lees ook: Zo voorkom je conflicten binnen het familiebedrijf
Wat als het niet botert in de familie?
De druk uit de familie kan ook ontstaan als het niet botert binnen de familie. Dan is dat merkbaar in de bedrijfsvoering. Als er dan ook geen communicatie is tussen familie en bedrijf, kan dat zelfs het voortbestaan van de onderneming bedreigen.
Hoe zorg je dat familie geen last maar kracht wordt?
Hoe voorkom je dat familie in sta de weg wordt voor het familiebedrijf? Hoe blijf je in goed contact met wat zich in en rondom de familie afspeelt dat van belang is voor het bedrijf? Wat draagt bij aan een goede communicatie tussen de familie en de onderneming? Hoe maak je gebruik van de kracht van de familie?
Drie manieren om de familie goed te betrekken bij het bedrijf
In het algemeen moet je zoeken naar combinaties van invloeden van buitenaf met invloed van de familie. Dat kan op de volgende drie manieren:
- Richt een familieraad op
- Breng een niet-familielid in als mede-eigenaar
- Stel een Raad van Commissarissen aan
1. Richt een familieraad op
De eerste manier is een familieraad. Hiermee zorg je voor meer transparantie en versterk je de betrokkenheid van de familie bij de onderneming. Want vergeet niet dat de invloed van de familie op de onderneming vaker groter is dan je denkt. Het familiebedrijf Van Walraven in Mijdrecht (finalist van de Familiebedrijven Award 2015) heeft het belang van een goede communicatie tussen familie en bedrijf onder de loep genomen. Ze hebben daarop een familieraad opgericht.
2. Breng een niet-familielid in als mede-eigenaar
De tweede manier om de familie de juiste, niet te dominante positie te geven, is het aantrekken van niet-familieleden. Zo vergroot je de objectiviteit. Iemand van buiten de familie is minder gevoelig voor persoonlijke (familiaire) motieven, en denkt primair aan het voortbestaan van de onderneming.
3. Stel een Raad van Commissarissen aan
De derde manier om familie de juiste positie te geven, is een Raad van Commissarissen of een Raad van Advies met ook niet-familieleden erin te organiseren. Annemiek Fentener van Vlissingen is voorzitter van de RvC van SVH Holdings, het grootste familiebedrijf van Nederland. Zij heeft in een interview gezegd: ‘Als je familie wat op afstand zet, moet het vertrouwen groeien. Dan is er veel meer contact nodig, om mensen mee te nemen. Ook loslaten en wennen aan de nieuwe rol moet daar groeien. Rolduidelijkheid is heel belangrijk. Met alle voors en tegens.’
Waar kan Companjen ondersteunen?
Heb je vragen over hoe de druk uit de familie goed te hanteren? Dan kan Companjen Change Management je helpen met coaching en advies. Mijn naam is Mariëlle Companjen. Ik ken het familiebedrijf van binnenuit. Ik heb een ruime ervaring als organisatieadviseur binnen familiebedrijven en corporates.
Ik help huidige en toekomstige leiders van het familiebedrijf aan de hand van een ‘familiebedrijf bedrijfsscan’. Dat levert een schat aan gespreksstof op en de basis voor een grote stap vooruit voor je bedrijf. Ook kan ik je helpen het driecirkelmodel in te vullen en er lessen uit te trekken. Wil je meer weten, neem gerust contact met me op.
Contact
Wil je meer weten over mijn rol als extern adviseur of coach bij familiebedrijven? Neem gerust contact met mij op. Je kunt het contactformulier invullen, bellen met 0621833592 of e-mailen naar marielle@companjen.com.
Gerelateerde informatie
In de kennisbank van Companjen Change Management vind je praktisch artikelen die je verder helpen. Heb je deze artikelen al gelezen:
- Incompetente familieleden in het familiebedrijf: zeven tips voor een verstandige aanpak
- De continuïteit van het familiebedrijf waarborgen: een opgave
- Hoe herken je het volwassenheidsniveau van het familiebedrijf?